Waarom ik tegen het FODMAP-dieet ben

13 oktober 2024

Voor veel mensen die kampen met chronische darmklachten, zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS), wordt vaak het FODMAP-dieet aangeraden als oplossing. Hoewel dit dieet zeker populair is binnen de medische en voedingswereld, ben ik er geen voorstander van. Niet omdat het geen verlichting kan bieden, maar omdat het slechts een pleister is voor een dieper liggend probleem. Het FODMAP-dieet is geen duurzame oplossing, en in veel gevallen kan het zelfs schadelijk zijn voor je gezondheid op de lange termijn.

In dit artikel leg ik uit wat het FODMAP-dieet precies inhoudt, waarom ik ertegen ben, en wat je in plaats daarvan kunt doen om je darmgezondheid echt te herstellen.

Wat is het FODMAP-dieet?

FODMAP staat voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden en Polyolen. Dit zijn bepaalde typen koolhydraten die moeilijk verteerbaar zijn en bij sommige mensen darmklachten kunnen veroorzaken. Het FODMAP-dieet is specifiek ontwikkeld voor mensen met PDS en andere functionele darmstoornissen. Het doel is om voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAPs tijdelijk uit het dieet te schrappen om te zien of dit de symptomen vermindert.

Veelvoorkomende voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAPs zijn onder andere:

• Lactose: Te vinden in melk, yoghurt, en ijs.
• Fructose: Aanwezig in fruit, groenten, honing, en suiker.
• Polyolen: Gevonden in steenvruchten zoals abrikozen en kersen, avocado’s, en zoetstoffen zoals sorbitol.
• Fructanen: Aanwezig in tarweproducten, bananen, uien, knoflook, en meer.

Het dieet bestaat uit drie fasen: eliminatie, herintroductie en onderhoud. Tijdens de eliminatiefase vermijd je alle FODMAP-rijke voedingsmiddelen. Vervolgens, in de herintroductiefase, voeg je ze langzaam weer toe om te testen welke voedingsmiddelen problemen veroorzaken. Ten slotte komt de onderhoudsfase, waarin je alleen die voedingsmiddelen vermijdt die je klachten veroorzaken.

Waarom ben ik geen voorstander van het FODMAP-dieet?

Hoewel het FODMAP-dieet op het eerste gezicht aantrekkelijk kan lijken—je vermindert immers je klachten door het vermijden van probleemvoedingsmiddelen—ben ik ervan overtuigd dat het uiteindelijk meer nadelen dan voordelen heeft. Hier zijn mijn belangrijkste bezwaren:

1. Het is symptoombestrijding, geen genezing

Het grootste probleem met het FODMAP-dieet is dat het zich richt op symptoombestrijding in plaats van het aanpakken van de onderliggende oorzaak van darmklachten. Wanneer je FODMAP-rijke voedingsmiddelen vermijdt, voel je je wellicht beter, maar dat betekent niet dat je de oorzaak van je klachten hebt opgelost. Je onderdrukt simpelweg de symptomen.

Voor veel mensen met darmklachten zijn de problemen complexer dan alleen een reactie op bepaalde koolhydraten. Het kan te maken hebben met een verstoring in de darmflora, een verborgen infectie, voedselintoleranties of zelfs stress. Zonder de oorzaak te kennen, is het onmogelijk om een blijvende oplossing te vinden.

2. Het kan je darmgezondheid verder verstoren

Een gezonde darm is te vergelijken met een bloeiende, diverse tuin vol verschillende soorten bacteriën die samenwerken om je spijsvertering en immuunsysteem gezond te houden. Het FODMAP-dieet kan die delicate balans verstoren. Door hele categorieën van voedingsmiddelen uit je dieet te schrappen, haal je ook waardevolle voedingsstoffen weg die juist nodig zijn voor een gezonde darmflora.

In plaats van een gevarieerd dieet dat je darmbacteriën voedt, creëer je met het FODMAP-dieet als het ware een woestijn in je darmen. Dit kan op de lange termijn leiden tot nog meer verstoringen en zelfs nieuwe klachten, zoals voedselintoleranties of een overgroei van bepaalde bacteriën.

3. Je loopt risico op voedingsstoffentekorten

Wanneer je zoveel voedingsmiddelen uitsluit, zoals je doet tijdens de eliminatiefase van het FODMAP-dieet, loop je het risico op tekorten aan essentiële voedingsstoffen. Veel van de voedingsmiddelen die je moet vermijden zijn juist rijk aan vezels, vitamines, en mineralen die belangrijk zijn voor je algehele gezondheid en welzijn.

Denk aan fruit en groenten, die naast fructose en polyolen ook boordevol antioxidanten en andere belangrijke voedingsstoffen zitten. Door deze langdurig te vermijden, ontneem je je lichaam waardevolle stoffen die nodig zijn voor een goede spijsvertering, energieproductie en immuniteit.

4. Het is moeilijk vol te houden

Het FODMAP-dieet kan bijzonder moeilijk zijn om op de lange termijn vol te houden. Door de strikte beperkingen is het vaak lastig om een gevarieerd en smakelijk dieet samen te stellen. Dit kan leiden tot frustratie en demotivatie, waardoor mensen eerder geneigd zijn om het dieet op te geven zonder hun klachten effectief aan te pakken.

Een dieet dat niet vol te houden is, is geen oplossing. Het kan zelfs leiden tot meer stress, wat op zichzelf al een belangrijke trigger kan zijn voor darmklachten.

Wat kun je beter doen?

In plaats van te vertrouwen op symptoombestrijding zoals het FODMAP-dieet, is het veel effectiever om de onderliggende oorzaak van je darmklachten te achterhalen. En dat begint met goed onderzoek.

1. Labonderzoek om de oorzaak te vinden

Ik raad mijn klanten altijd aan om laboratoriumonderzoeken te laten uitvoeren. Hiermee kun je precies achterhalen wat er mis is in je darmen. Misschien heb je een verstoring in je darmflora, een intolerantie voor een bepaalde stof, of een verborgen ontsteking. Alleen door de werkelijke oorzaak te vinden, kun je een gerichte aanpak ontwikkelen die zorgt voor blijvende resultaten.

2. Herstel je darmgezondheid met een persoonlijke aanpak

Een gepersonaliseerd plan op basis van labresultaten stelt je in staat om je darmgezondheid van binnenuit te herstellen. In plaats van een groot aantal voedingsmiddelen uit te sluiten, kun je gericht werken aan het opbouwen van een gezonde darmflora, het aanpakken van ontstekingen en het herstellen van de barrièrefunctie van je darmen.

Dit zorgt niet alleen voor een sneller en effectiever herstel, maar voorkomt ook dat je nieuwe klachten ontwikkelt door verkeerde dieetkeuzes of onnodige eliminaties.

Conclusie

Het FODMAP-dieet lijkt misschien een snelle oplossing voor mensen met darmklachten, maar het is belangrijk om te beseffen dat het slechts symptomen bestrijdt zonder de onderliggende oorzaak aan te pakken. Bovendien kan het dieet leiden tot verstoringen in je darmgezondheid en een gebrek aan belangrijke voedingsstoffen.

In plaats van je te richten op tijdelijke oplossingen, raad ik aan om de oorzaak van je klachten te achterhalen door middel van laboratoriumonderzoeken en een gepersonaliseerd behandelplan. Je darmen verdienen een bloeiende, gezonde omgeving—geen woestijn veroorzaakt door eliminatiediëten.

Kies voor een duurzame aanpak die je gezondheid op de lange termijn ondersteunt!

Ontdek hoe tryptofaan je stemming en slaap beïnvloedt

18 november 2023

Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat een belangrijke rol speelt in het lichaam. Het is een bouwsteen voor eiwitten, maar het heeft ook een belangrijke functie voor het produceren van serotonine en melatonine. Deze stoffen spelen een rol bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust.

Hoe werkt de tryptofaan stofwisseling?

De tryptofaan stofwisseling begint in de dunne darm, waar het wordt opgenomen in de bloedbaan. Vanuit de bloedbaan wordt het tryptofaan naar de lever vervoerd. In de lever wordt tryptofaan omgezet in verschillende lichamelijke stoffen, waaronder kynurenine en serotonine.

Kynurenine is een tussenproduct dat kan worden omgezet in verschillende lichamelijke stoffen, waaronder kynureenzuur, quinolinezuur en anthranilzuur. Deze stoffen hebben verschillende functies in het lichaam, waaronder het reguleren van het immuunsysteem en het handhaven van de hersenfunctie.

Serotonine is een neurotransmitter die betrokken is bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust. Het wordt geproduceerd uit tryptofaan in het centrale zenuwstelsel en wordt vervolgens vrijgegeven in de synapsen tussen neuronen.

Melatonine is een hormoon dat van nature in het lichaam wordt geproduceerd en helpt bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het wordt geproduceerd door de pijnappelklier in de hersenen en wordt meestal in grotere hoeveelheden geproduceerd tijdens de avonduren en ’s nachts, wanneer het lichaam zich voorbereidt op de slaap.

De invloed van tryptofaan op stemming

Serotonine wordt vaak beschouwd als het “gelukshormoon”. Het is betrokken bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust. Een tekort aan serotonine kan leiden tot depressie, angst, slaapstoornissen en eetluststoornissen.

Tryptofaan is een voorloper van serotonine. Dit betekent dat het lichaam tryptofaan nodig heeft om serotonine te kunnen produceren. Een goede inname van tryptofaan kan dus helpen om de serotoninespiegel in het lichaam te verhogen.

De invloed van tryptofaan op slaap

Melatonine is een hormoon dat helpt bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het wordt geproduceerd door de pijnappelklier in de hersenen en wordt meestal in grotere hoeveelheden geproduceerd tijdens de avonduren en ’s nachts.

Tryptofaan is een voorloper van melatonine. Dit betekent dat het lichaam tryptofaan nodig heeft om melatonine te kunnen produceren. Een goede inname van tryptofaan kan dus helpen om de melatoninespiegel in het lichaam te verhogen.

Factoren die de tryptofaan stofwisseling kunnen beïnvloeden

De tryptofaan stofwisseling kan worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder:

• Voeding: Tryptofaan komt voor in voedingsmiddelen zoals vlees, vis, eieren, noten en zaden. Een goede inname van deze voedingsmiddelen kan helpen om de tryptofaanspiegel in het lichaam te verhogen.
• Hormonen: Hormonen zoals cortisol en insuline kunnen de tryptofaan stofwisseling beïnvloeden.
• Ziekte: Ziekten zoals de ziekte van Crohn en coeliakie kunnen de tryptofaan stofwisseling beïnvloeden.

Een tekort aan tryptofaan

Een tekort aan tryptofaan kan leiden tot verschillende klachten, waaronder:

• Depressie
• Slaapstoornissen/ slapeloosheid
• Stemmingswisselingen/ nervositeit
• Spierverlies/ spierzwakte
• Diarree
• Huidafwijkingen
• Slecht zien/ hallucinaties
• Verstoring van het bioritme

Tips voor een goede tryptofaan inname

Tryptofaan is een essentieel aminozuur, wat betekent dat het lichaam het niet zelf kan produceren en dat het dus uit de voeding moet halen.

Om ervoor te zorgen dat je voldoende tryptofaan binnenkrijgt, kun je de volgende tips volgen:

• Eet regelmatig tryptofaanrijke voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen zijn onder andere:
  • Vlees, zoals kip, vis en rundvlees
  • Eieren
  • Noten en zaden, zoals amandelen, walnoten, pompoenpitten en sesamzaadjes
  • Bananen en pruimen
  • Bonen, linzen en kikkererwten.

Tryptofaan stofwisseling bij SIBO of SIFO

Bij mensen met SIBO of SIFO zien we vaak een aanwijzing dat de tryptofaan stofwisseling niet goed verloopt. SIBO is een overgroei van bacteriën in de dunne darm en bij SIFO is het een overgroei aan schimmels in de dunne darm.

Dit kan leiden tot de  verschillende klachten die hierboven zijn beschreven.

Om te bepalen of de tryptofaan stofwisseling bij jou niet goed verloopt, kun je een urinetest laten doen.

De Organix-Neuro Urinetest

De Organix-Neuro Urinetest is een betrouwbare test die wordt uitgevoerd door Medivere. De test is eenvoudig af te nemen en de uitslag is binnen enkele dagen bekend.

Aanrader

Ik raad iedereen met SIBO of SIFO aan om de tryptofaan stofwisseling te laten testen. De test kan helpen om de oorzaak van je klachten te achterhalen en kan leiden tot een betere behandeling.

Meer weten?

Plan dan hier een gratis en vrijblijvend kennismaking