SIBO: wat is het en hoe je het kunt behandelen?
2 juli 2023SIBO is een overgroei van bacteriën in de dunne darm, is één van de meest gemiste oorzaken van een opgeblazen buik, wisselende ontlasting en chronische vermoeidheid bij vrouwen. Toch lopen duizenden vrouwen rond met SIBO-klachten zonder dat ze het weten, omdat de symptomen vaak worden afgedaan als “stress”, “PDS” of “gevoelige darmen”. Maar als je darmen elke dag protesteren, als je buik random opzet of je energie maar niet stabiel wordt… dan is het tijd om verder te kijken dan standaard adviezen.
In deze artikel neem ik je mee in wat SIBO is, hoe je het herkent, welke vormen er bestaan, waarom het terugkomt, waarom ademtesten zoveel missen, en hoe je SIBO gericht kunt behandelen op een manier die past bij een high-performance leven. Studio Gezond werkt dagelijks met vrouwen die voorbij de oppervlakkige tips zijn en die willen weten wat hun klachten betekent op systeemniveau.
SIBO
Small Intestinal Bacterial Overgrowth.
Een overgroei van bacteriën in de dunne darm, op een plek waar bijna geen bacteriën horen te zitten. En juist dat ene mechanisme kan je volledige vertering, energie, stemming en cognitieve functies beïnvloeden.
Dit is jouw volwassen, onderbouwde, no-nonsense artikel.
Voor vrouwen die niet tevreden zijn met halve antwoorden.
En voor vrouwen die voelen dat hun klachten ergens vandaan komen.
Voor vrouwen die klaar zijn om hun gezondheid serieus te nemen.
Wat SIBO precies is en waarom het zoveel chaos geeft
De dunne darm is de plek waar je voeding wordt afgebroken en opgenomen. Het is een relatief steriele omgeving. Veel rustiger dan de dikke darm, waar het fermentatieproces hoort plaats te vinden.
Maar wanneer bacteriën zich in de dunne darm gaan nestelen, ontstaat er een kettingreactie.
Dit gebeurt er:
- Bacteriën eten je voeding op voordat jij dat kunt. Je opname daalt. Dat raakt je energie, hormonen en hersenfunctie.
- Daarbij produceren bacteriën gassen op een plek waar dat niet hoort. Waterstof, methaan en H₂S veroorzaken druk, pijn en opgeblazen gevoel
- Ondertussen raakt de vertering ontregeld. uit zich in diarree, obstipatie of een afwisseling van beide.
- Vervolgens raakt de vertering ontregeld. Van diarree tot obstipatie, of beide door elkaar.
- Tegelijkertijd gaat het immuunsysteem harder werken. Dat kost energie, focus en veerkracht.
SIBO is nooit alleen een buikprobleem.
Het is een systeemprobleem.
Waarom de opgeblazen buik zo extreem is bij SIBO
Vrouwen met SIBO herkennen het direct:
- ’s ochtends platte buik
- rond de middag lichte spanning
- einde dag → vier maanden zwanger
Het komt niet door gluten.
En het komt ook niet doordat je ‘verkeerd eet’.
Maar omdat gas in de dunne darm geen kant op kan.
De dikke darm kan gas kwijt. De dunne darm niet.
Dus elke millimeter gas drukt tegen je buikwand.
Dat geeft:
- spanning onder de ribben
- steken in je zij
- harde, strakke buik
- brain fog
- vermoeidheid richting middag/avond
Dit is één van de meest kenmerkende SIBO-signalen.
SIBO-profielen: waterstof, methaan, mixed of H₂S. En wat jouw klachten dan precies zeggen
Er zijn op dit moment vier bekende vormen van SIBO. Elke vorm heeft een eigen patroon, een eigen ‘klachtenhandtekening’ en een eigen manier waarop je darmen reageren. Veel vrouwen denken dat hun klachten willekeurig zijn, maar dat zijn ze niet. Ze volgen een fysiologisch profiel.
1. Waterstof-SIBO (H₂)
Dit is de meest bekende vorm. Hierbij produceren bacteriën waterstof uit voeding die in de dunne darm blijft hangen.
De klachten herken je vaak aan:
- diarree
- veel gerommel en gasvorming
- krampen na het eten
- een buik die snel reageert op koolhydraten
- plotselinge aandrang
Waterstof-SIBO zorgt ervoor dat voeding te snel door je darmen schiet, waardoor opname van vitaminen en mineralen daalt. Met alle gevolgen voor energie en hormonen.
2. Methaan-SIBO, beter bekend als IMO (Intestinal Methanogen Overgrowth)
Dit is technisch gezien geen bacteriële overgroei, maar een overgroei van methanogene organismen, archaea zoals Methanobrevibacter smithii. Ze leven niet alleen in de dunne darm, maar kunnen in het hele spijsverteringskanaal aanwezig zijn.
De klachten zijn compleet anders dan waterstof-SIBO:
- obstipatie
- hardnekkige bloat die blijft hangen
- misselijkheid
- een buik die ‘nooit leeg’ voelt
- meer pijn rond de darmen
- wisselende ontlasting, maar vooral traag
Methaan blokkeert beweging en afvoer, waardoor je buik voortdurend onder druk staat.
3. Mixed SIBO (waterstof + methaan)
Veel vrouwen vallen hier in.
Hier domineren beide typen gasvorming, waardoor klachten voortdurend wisselen.
Typisch patroon:
- op de ene dag heb je diarree, terwijl je de volgende dag juist verstopt raakt
- daarnaast schommelt je energie sterk en ontstaat er druk, spanning en gasvorming die onvoorspelbaar aanvoelt
- druk, spanning en gasvorming die onvoorspelbaar zijn
- wisselende buikvorm gedurende de dag
- door die voortdurende interne stress volgen stemmingswisselingen elkaar sneller op
Dit is de groep vrouwen die zeggen:
“Mijn klachten lijken nergens op te slaan.”
Maar in werkelijkheid past het exact bij een mixed-profiel.
4. Waterstof-sulfide SIBO (H₂S)
De minst bekende, maar vaak de meest onderschatte vorm.
Deze bacteriën produceren waterstofsulfide (H₂S), een gas dat ruikt naar rotte eieren.
Signalen:
- winderigheid of ontlasting met een scherpe, zwavelachtige geur
- halitose (slechte adem)
- misselijkheid
- clusterhoofdpijn of migraine
- fibromyalgie-achtige pijnklachten
- vermoeidheid die niet in verhouding staat tot je inspanning
- klachten die verergeren door zwavelrijke voeding of supplementen
Deze variant wordt vrijwel nooit gedetecteerd met standaard ademtesten. Omdat H₂S meestal niet wordt gemeten. Daarom lopen veel vrouwen hier jarenlang mee rond.
Waarom dit belangrijk is
Daardoor kun je gerichter bepalen welke voeding belastend is, welke interventies zinvol zijn en waarom je lichaam soms zo heftig reageert.
- waarom je buik doet wat ’ie doet
- waarom bepaalde voeding problemen geeft
- waarom behandelingen soms averechts werken
- waarom je darmreacties zo onvoorspelbaar lijken
En precies dit inzicht ontbreekt in de reguliere zorg, waar SIBO vaak wordt gezien als één categorie, terwijl de realiteit veel genuanceerder is.
De meest voorkomende symptomen die ik zie in mijn praktijk
- opgeblazen buik
- krampen en steken
- diarree of obstipatie
- brandend maagzuur
- extreme trek in koolhydraten
- brain fog
- hormonale verstoringen
- vermoeidheid
- migraine
- huiduitslag/eczeem
- voedselovergevoeligheid
- slechte adem
- stemmingswisselingen
- overprikkeling
- weinig stressbestendigheid
En bijna al deze vrouwen zeggen hetzelfde:
“Ik doe al zo veel goed. Waarom werkt niks?”
Omdat de oorzaak niet wordt gezien.
PDS of toch SIBO? Waarom dit onderscheid belangrijk is
Het PDS-label is geen verklaring het is een beschrijving.
Onderzoek laat zien dat ongeveer 80 procent van de mensen met PDS eigenlijk SIBO heeft. Maar omdat er weinig wordt getest, en ademtesten vaak onbetrouwbaar zijn, blijft deze groep jarenlang zoeken.
Ze belanden in een cyclus van:
- FODMAP
- probiotica
- eliminatiediëten
- diarreeremmers
- maagzuurremmers
- lactase, enzymen, vezels
Maar:
Als bacteriën op de verkeerde plek zitten, lossen deze interventies niets op.
Waarom de standaard aanpak van SIBO vaak tekortschiet
Reguliere aanpak:
- ademtest
- antibioticakuur (rifaximine)
Wat vrouwen vaak ervaren:
- tijdelijke verbetering
- daarna terugval
- soms verslechtering
Niet omdat SIBO niet behandelbaar is.
Maar omdat niemand het hele systeem bekijkt.
Waarom ik niet werk met ademtesten
De ademtest klinkt logisch: suikeroplossing drinken, in buisjes blazen, gassen meten.
Maar in de praktijk is dit een test met grote beperkingen:
1. Je moet 24–48 uur streng voorbereiden
Eén fout en je uitslag klopt niet.
2. H₂S wordt niet gemeten
Terwijl H₂S vaak de zwaarste klachten geeft.
3. Transit time verstoort de uitslag
Trage darmen → vals negatief
Snelle darmen → vals positief
4. Methaan wordt niet altijd goed uitgeademd
Daardoor missen veel ademtesten methaan-SIBO.
Voor vrouwen met complexe klachten is dit geen betrouwbare diagnostiek.
Waarom ik werk met de Organic Dysbiose Test
De Organic Dysbiose Test meet metabolieten: afbraakproducten van bacteriën en gisten die vrijkomen wanneer ze in de dunne darm fermenteren.
Deze metabolieten komen in je bloed, en uiteindelijk in je urine terecht.
Dat maakt ze:
- objectief
- stabiel
- traceerbaar
- onafhankelijk van ademhaling, stress of transit
Wat de test meet
Bacteriële markers:
benzoëzuur, hippuurzuur, PHB, fenylazijnzuur, HPA, DHPPA, indican
Gistmarkers:
D-arabinitol
Pathogenen:
citramalinezuur, wijnsteenzuur
Wat ik hieruit aflees
- bacteriële of schimmelovergroei
- ernst van de overgroei
- betrokken stammen
- verstoring van eiwitvertering
- patronen richting oorzaak
Het is geen losse uitslag, maar een volledig biochemisch beeld.
Schema: Hoe SIBO ontstaat
“SIBO is geen buikprobleem. Het is een probleem van de hele spijsverteringsketen.
En zolang niemand het geheel ziet, blijf jij rondlopen met halve antwoorden.”
— Claudia, Studio Gezond
SIBO en leververvetting: de vergeten link
Waarom je lever een stille hoofdrol speelt…
SIBO en leververvetting horen bij elkaar omdat:
- bacteriën toxinen produceren die via de poortader in de lever belanden
- motiliteitsproblemen vetopname verstoren
- silent inflammation de leverfunctie beïnvloedt
- methaan-SIBO galstroom vertraagt
Vrouwen met SIBO kampen vaak met:
- lage energie
- hormonale ontregeling
- moeite met afvallen
- cravings
- druk rechts onder de rib
Dat komt niet door “te veel eten”, maar door een lever die overbelast raakt door dunne darm-stress.
Bij blijvend herstel moet je beide systemen aanpakken.
Waarom SIBO terugkomt en hoe je de terugval stopt
SIBO komt terug omdat:
- de dunne darmmotiliteit nooit is hersteld
- de onderliggende oorzaak niet is getest
- gistovergroei blijft zitten
- stress de maag en motiliteit verlamt
- de dunne darmwand niet geneest
- de lever overweldigd blijft
De terugval stopt alleen als je werkt aan:
motiliteit + maagzuur + gal + stress + darmwand + lever + oorzaak.
Dat is precies hoe ik werk — systemisch, onderbouwd, volledig.
SIBO in het Studio Gezond Traject
Ik test SIBO niet standaard. Dat heeft een duidelijke reden: ik test nooit iets wat niet getest hoeft te worden. Onnodige testen geven geen helderheid, alleen ruis en ruis vertraagt je herstel.
In mijn werk staat één principe centraal: de dikke darm is de basis van alles.
Als de dikke darm niet goed functioneert, qua bacteriële balans, ontstekingsactiviteit, vertering of darmmilieu — dan gaat de rest van je systeem daar vanzelf achteraan. Daarom vormt de dikke darm altijd het fundament van mijn traject.
Waarom ik altijd begin bij de dikke darm
Wanneer die basis niet klopt, kun je SIBO behandelen wat je wilt, maar blijft het terugkomen. Je kunt protocollen volgen, elimineren, supplementen slikken… maar zolang de dikke darm uit balans is, blijft de dunne darm overbelast reageren.
Daarom kijk ik eerst naar:
- hoe je dikke darm functioneert
- welke bacteriële patronen zichtbaar zijn
- of er tekenen zijn van laaggradige ontsteking
- hoe je voeding wordt verteerd
- welke triggers je darmen irriteren
- welke voedingsmiddelen wel en niet passen bij jouw darmcapaciteit
- welke patronen jouw klachten versterken
- welke belasting jouw darmen niet kunnen dragen
Wanneer ik wel test op SIBO
Pas wanneer ik duidelijke aanwijzingen zie dat een overgroei in de dunne darm meespeelt, zet ik de Organic Dysbiose Test in. Gericht. Bewust. Onderbouwd. Zonder stappen die jou niet verder helpen.
En dat is precies waarom vrouwen bij mij voor het eerst ervaren dat hun klachten wel verdwijnen:
we beginnen bij de basis, zodat SIBO niet alleen behandeld wordt, maar blijvend uit je systeem verdwijnt.
Mijn kracht komt uit ervaring, patroonherkenning en honderden casussen.
Dat is waarom vrouwen bij mij terechtkomen wanneer niets anders werkt.
Wanneer het tijd is om verder te kijken dan PDS
Het prikkelbare darmsyndroom noem ik niet voor niets een prullenbakdiagnose. Je krijgt dit label pas wanneer er is uitgesloten dat je niet ernstig ziek bent of plat gezegd: wanneer je niet doodgaat. Maar een label dat alleen zegt wat je niet hebt, vertelt je nog steeds niets over wat er wel speelt.
Daarom is het cruciaal om verder te kijken dan PDS. Bijvoorbeeld naar:
- je klachten duren langer dan zes maanden
- je buik beïnvloedt je dag
- je energie is onvoorspelbaar
- je lichaam reageert op voeding die vroeger geen probleem was
- je wereld wordt steeds kleiner
- je intuïtie zegt dat er iets mis is
- maar je krijgt geen verklaring
- geen antwoorden van de reguliere zorg
Dit is het moment waarop je verder mag kijken dan losse adviezen.
Meer lezen van Studio Gezond
Wil je dieper de materie in en begrijpen hoe je darmen, energie en stressreacties samenwerken? Deze verdiepende artikelen sluiten naadloos aan op wat je hier hebt gelezen en helpen je om patronen te herkennen die in de reguliere zorg vaak onzichtbaar blijven.
1. De kracht van labonderzoek voor blijvend herstel van je darmen
Je leest hoe labonderzoek wel moet worden ingezet om de oorzaak van klachten te vinden en waarom dit de missing link is voor vrouwen die al alles geprobeerd hebben. Klik hier.
2. Waarom het prikkelbare darm syndroom een prullenbakdiagnose is
PDS wordt vaak gezien als een eindstation, terwijl het in werkelijkheid een verzamelnaam is voor onbegrepen klachten. Dit artikel laat zien wat er achter dat label kan schuilgaan en waarom zoveel vrouwen jarenlang vastlopen in een diagnose die niets oplost. Klik hier.
3. 5 gezondheidsproblemen die vaak onopgemerkt blijven zonder labtesten
Van stille ontstekingen tot verstoringen die je nooit ziet zonder gericht onderzoek: dit artikel laat zien welke cruciale mechanismen alleen zichtbaar worden via de juiste testen. Klik hier.
4. Waarom ik tegen het FODMAP-dieet ben
Een scherpe, nuchtere uitleg over waarom het FODMAP-dieet op korte termijn verlichting geeft maar je darmen op lange termijn juist verzwakt en waarom zoveel vrouwen er slechter uit komen dan waarin ze begonnen. Klik hier.
Tijd voor duidelijkheid
In het Studio Gezond traject brengen we jouw volledige spijsvertering in kaart.
Niet alleen een testuitslag, maar het hele verhaal daarachter.
We gaan niet meer gissen.
Lopen geen rondjes meer.
Geen symptoombestrijding.
Dus je mag weten wat er speelt.
Je mag rust ervaren.
En je mag je lichaam begrijpen.
Over de auteur
Deze blog is geschreven door Claudia Hendriks — orthomoleculair darmspecialist en CEO van Studio Gezond.
Claudia helpt high-performance onderneemsters die al alles geprobeerd hebben, maar nog steeds vastlopen met onverklaarbare darmklachten. Met diepgaand labonderzoek, strategische voeding en een onderbouwde aanpak brengt ze helderheid waar anderen stoppen.