Stress, lever en spijsvertering: de ontbrekende schakel in herstel

29 oktober 2025

Iedereen heeft het over ontgiften. Smoothies, sapkuren, supplementen – alles om het lichaam “schoon” te maken.
Maar eerlijk? Je lever heeft geen detoxpakket nodig.
Hij heeft rust, energie en aandacht nodig om te doen wat hij al miljoenen jaren doet: de balans tussen stress, lever en spijsvertering herstellen.

De lever is geen spons die gifstoffen wegzuigt, maar een omzettingsfabriek.
Hij zet vetoplosbare stoffen om naar wateroplosbare, zodat jij ze kunt uitscheiden via gal, urine of ontlasting.
En precies daar gaat het mis bij veel vrouwen: de fabriek draait overuren door stress.

Je kunt nog zo gezond eten, maar als je lever vertraagt, vertraagt alles inclusief je spijsvertering. Want stress, lever en spijsvertering beïnvloeden elkaar continu , als één vertraagt, vertraagt alles.

---

Iedereen praat over ontgiften, maar de lever doet iets anders

“Ontgiften” klinkt lekker actief – alsof je lijf elke ochtend even de bezem door je systeem haalt.
Maar biochemisch werkt het anders. Je lever zet om, hij “schoont” niet letterlijk.

De ontgifting verloopt in twee fases, die samen bepalen hoe efficiënt jouw lever werkt.

Fase 1: Hydroxylatie – de eerste omzettingsstap

In deze fase maakt de lever hormonen, medicijnen en toxines wateroplosbaar.
Dat is essentieel, want alleen dan kunnen ze worden uitgescheiden.

Deze omzetting gebeurt in je levercellen, via enzymatische processen uit de cytochroom P450-familie – vaak afgekort als CYP-enzymen.
Je kunt dit zien als de “eerste bewerking” van afvalstoffen: ze worden klaargemaakt om het lichaam te verlaten.

Fase 2: Extra omzetting – het onschadelijk maken

Na fase 1 zijn veel stoffen nog niet onschadelijk.
Daarom volgt fase 2: een extra omzettingsstap waarin de lever een beschermend groepje aan de stof koppelt.

Welke stap dat wordt, hangt af van het type stof.
Dat kan zijn: methylatie, acetylatie, glutathionconjugatie, sulfatie, glucuronidatie of glycinatie.
In gewone taal: de lever hangt er een klein molecuul aan, zodat het minder schadelijk wordt en veilig kan worden uitgescheiden.

Na deze tweede fase is de stof wateroplosbaar én onschadelijk gemaakt.
Daarna verlaat ze het lichaam via:

• de galblaas en galwegen (via de ontlasting), of
• de bloedbaan naar de nieren, waar ze via de urine wordt uitgefilterd.

---

Hoe stress je lever en spijsvertering op pauze zet

Bij stress staat overleven voorop.
Je lichaam stuurt bloed naar je spieren, hart en hersenen – niet naar je lever of spijsvertering.

Dat betekent:

• Minder doorbloeding van de lever → trager omzettingsproces.
• Minder galproductie → vetten worden slechter verteerd.
• Meer cortisol → je lijf blijft in stand-by.

Je merkt het aan die “volle buik” na een lange dag, zelfs als je gezond gegeten hebt.
Je lever heeft simpelweg de capaciteit niet om alles bij te benen.

En als stress chronisch wordt, komt daar nog iets bij:
Cortisol, het stresshormoon, wordt ook door de lever afgebroken.
Als dat proces vertraagt, blijft cortisol langer actief in je lichaam.
Je blijft dus in die aan-stand hangen, terwijl je eigenlijk wilt herstellen.

---

De link tussen cortisol, lever en spijsvertering

De lever breekt cortisol af, en dat bepaalt hoe lang jouw lijf in stressmodus blijft.
Wanneer de lever overbelast of traag werkt, blijft cortisol circuleren.
Daardoor blijft het stresssignaal actief, ook al is de werkdag voorbij.

Dat betekent dat je spijsvertering ’s avonds nog steeds in de overlevingsstand zit.
Je vertering vertraagt, galproductie neemt af en je darmflora raakt uit balans.
Het gevolg: gasvorming, een opgeblazen buik en verminderde opname van voedingsstoffen.

Zo ontstaat er een directe link tussen stress, lever en spijsvertering die bepaalt hoe goed je lijf herstelt.
En zolang die drie niet samenwerken, blijft herstel oppervlakkig.

---

Waarom gezonde voeding niet genoeg is voor je spijsvertering

Veel vrouwen die bij mij komen zeggen:

“Ik eet supergezond, maar mijn buik blijft opgeblazen.”

En daar ligt de crux.
Zolang je lever nog in de stressmodus draait, heeft extra vezels of een nieuw supplement weinig effect.

Je kunt je darmen niet fixen als je lever nog in overlevingsstand staat.
De omzettingsfabriek moet eerst op adem komen voordat er balans kan ontstaan.

Gezonde voeding helpt pas écht als je lever ook meebeweegt.
Want als die fabriek hapert, kan zelfs het beste voedingspatroon je buik blijven belasten.

---

Het DNA Leverpaspoort: inzicht in jouw genetische leverprofiel

In mijn traject kijk ik verder dan alleen de darmen.
Ik test niet standaard leverwaarden zoals ALAT of ASAT, dat heeft pas zin als er aanwijzingen zijn voor een aandoening zoals NASH. NASH (Non-Alcoholic SteatoHepatitis), oftewel een leverontsteking door vetopstapeling.

Wat ik wel doe, is kijken naar:

• ontlastingsresultaten,
• klachtenpatronen,
• stressreacties,
• en hoe voeding wordt verdragen.

Daarnaast werk ik met het DNA Leverpaspoort.
Dat geeft inzicht in jouw genetische leverprofiel: de werking van enzymen (zoals de CYP-familie) die verantwoordelijk zijn voor de omzetting van stoffen. Dat profiel ligt genetisch vast bij je geboorte, maar de kracht van die enzymen neemt af naarmate we ouder worden of onder invloed van stress en leefstijl.

Het mooie? Je kunt dit proces ondersteunen.
Je verandert je genen niet, maar je kunt de expressie ervan wél beïnvloeden.
Kleine sprongen dus, maar wel sprongen die een enorm voelbaar verschil maken in je energie, spijsvertering en herstelvermogen.

---

De bottom line

Wanneer stress, lever en spijsvertering niet samenwerken, blijft herstel oppervlakkig, hoe gezond je ook eet.
Als die fabriek vertraagt, vertraagt alles.

Wil je blijvende rust in je buik, meer energie en een soepelere spijsvertering?
Dan begint dat niet bij nog meer gezonde voeding, maar bij inzicht in hoe jouw lever werkt.

---

In het Studio Gezond traject kijk ik verder dan alleen de darmen.

Als er signalen zijn dat je lever extra aandacht vraagt, gebruik ik het DNA Leverpaspoort om te zien hoe jouw lever genetisch omzet en reageert op stress , want zonder dat herstel je darmen niet blijvend.

👉 Plan hier een vrijblijvende kennismaking via mijn agenda

---

Lees ook:

Wat is de oorzaak van een opgeblazen buik?

De link tussen je darmen, serotonine en slaapkwaliteit

18 november 2023

Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat een belangrijke rol speelt in het lichaam. Het is een bouwsteen voor eiwitten, maar het heeft ook een belangrijke functie voor het produceren van serotonine en melatonine. Deze stoffen spelen een rol bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust.

Hoe werkt de tryptofaan stofwisseling?

De tryptofaan stofwisseling begint in de dunne darm, waar het wordt opgenomen in de bloedbaan. Vanuit de bloedbaan wordt het tryptofaan naar de lever vervoerd. In de lever wordt tryptofaan omgezet in verschillende lichamelijke stoffen, waaronder kynurenine en serotonine.

Kynurenine is een tussenproduct dat kan worden omgezet in verschillende lichamelijke stoffen, waaronder kynureenzuur, quinolinezuur en anthranilzuur. Deze stoffen hebben verschillende functies in het lichaam, waaronder het reguleren van het immuunsysteem en het handhaven van de hersenfunctie.

Serotonine is een neurotransmitter die betrokken is bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust. Het wordt geproduceerd uit tryptofaan in het centrale zenuwstelsel en wordt vervolgens vrijgegeven in de synapsen tussen neuronen.

Melatonine is een hormoon dat van nature in het lichaam wordt geproduceerd en helpt bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het wordt geproduceerd door de pijnappelklier in de hersenen en wordt meestal in grotere hoeveelheden geproduceerd tijdens de avonduren en ’s nachts, wanneer het lichaam zich voorbereidt op de slaap.

De invloed van tryptofaan op stemming

Serotonine wordt vaak beschouwd als het “gelukshormoon”. Het is betrokken bij de regulatie van stemming, slaap en eetlust. Een tekort aan serotonine kan leiden tot depressie, angst, slaapstoornissen en eetluststoornissen.

Tryptofaan is een voorloper van serotonine. Dit betekent dat het lichaam tryptofaan nodig heeft om serotonine te kunnen produceren. Een goede inname van tryptofaan kan dus helpen om de serotoninespiegel in het lichaam te verhogen.

De invloed van tryptofaan op slaap

Melatonine is een hormoon dat helpt bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het wordt geproduceerd door de pijnappelklier in de hersenen en wordt meestal in grotere hoeveelheden geproduceerd tijdens de avonduren en ’s nachts.

Tryptofaan is een voorloper van melatonine. Dit betekent dat het lichaam tryptofaan nodig heeft om melatonine te kunnen produceren. Een goede inname van tryptofaan kan dus helpen om de melatoninespiegel in het lichaam te verhogen.

Factoren die de tryptofaan stofwisseling kunnen beïnvloeden

De tryptofaan stofwisseling kan worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder:

• Voeding: Tryptofaan komt voor in voedingsmiddelen zoals vlees, vis, eieren, noten en zaden. Een goede inname van deze voedingsmiddelen kan helpen om de tryptofaanspiegel in het lichaam te verhogen.
• Hormonen: Hormonen zoals cortisol en insuline kunnen de tryptofaan stofwisseling beïnvloeden.
• Ziekte: Ziekten zoals de ziekte van Crohn en coeliakie kunnen de tryptofaan stofwisseling beïnvloeden.

Een tekort aan tryptofaan

Een tekort aan tryptofaan kan leiden tot verschillende klachten, waaronder:

• Depressie
• Slaapstoornissen/ slapeloosheid
• Stemmingswisselingen/ nervositeit
• Spierverlies/ spierzwakte
• Diarree
• Huidafwijkingen
• Slecht zien/ hallucinaties
• Verstoring van het bioritme

Tips voor een goede tryptofaan inname

Tryptofaan is een essentieel aminozuur, wat betekent dat het lichaam het niet zelf kan produceren en dat het dus uit de voeding moet halen.

Om ervoor te zorgen dat je voldoende tryptofaan binnenkrijgt, kun je de volgende tips volgen:

• Eet regelmatig tryptofaanrijke voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen zijn onder andere:
  • Vlees, zoals kip, vis en rundvlees
  • Eieren
  • Noten en zaden, zoals amandelen, walnoten, pompoenpitten en sesamzaadjes
  • Bananen en pruimen
  • Bonen, linzen en kikkererwten.

Tryptofaan stofwisseling bij SIBO of SIFO

Bij mensen met SIBO of SIFO zien we vaak een aanwijzing dat de tryptofaan stofwisseling niet goed verloopt. SIBO is een overgroei van bacteriën in de dunne darm en bij SIFO is het een overgroei aan schimmels in de dunne darm.

Dit kan leiden tot de  verschillende klachten die hierboven zijn beschreven.

Om te bepalen of de tryptofaan stofwisseling bij jou niet goed verloopt, kun je een urinetest laten doen.

De Organix-Neuro Urinetest

De Organix-Neuro Urinetest is een betrouwbare test die wordt uitgevoerd door Medivere. De test is eenvoudig af te nemen en de uitslag is binnen enkele dagen bekend.

Aanrader

Ik raad iedereen met SIBO of SIFO aan om de tryptofaan stofwisseling te laten testen. De test kan helpen om de oorzaak van je klachten te achterhalen en kan leiden tot een betere behandeling.

Meer weten?

Plan dan hier een gratis en vrijblijvend kennismaking

De schokkende waarheid over Paracetamol

15 oktober 2023

Paracetamol wie gebruikt het nou niet?

Paracetamol is een veelgebruikte pijnstiller die dagelijks door miljoenen mensen wordt ingenomen bij o.a. hoofdpijn, spierpijn, rugpijn, verkoudheid, menstruatiepijn, koorts en kiespijn. Hoewel het gemakkelijk verkrijgbaar is, kan paracetamol gevaarlijke bijwerkingen hebben. Het kan zelfs schade aanrichten aan de lever en nieren en in sommige gevallen zelfs levensbedreigend zijn.

Helaas wordt de indruk gewekt dat paracetamol een onschadelijk middel is. Er zijn zelfs reclames op tv die suggereren dat het handig is om in huis te hebben voor het geval er een pijntje opdoemt. Maar paracetamol is niet zo onschuldig als het lijkt.

Paracetamol moet, net als andere medicijnen, worden afgebroken in de lever. Dit gebeurt voornamelijk door CYP-enzymen. In mijn praktijk zie ik vaak dat die CYP-enzymen verminderd of niet tot nauwelijks hun werking doen, waardoor het afbreken van paracetamol moeilijker wordt.

Bovendien heb je het stofje glutathion nodig om de toxische afbraakproducten van paracetamol te neutraliseren. Bij hoge doses of langdurig gebruik van paracetamol worden de glutathionreserves uitgeput, waardoor toxische afbraakproducten zich kunnen opstapelen en leverschade kunnen veroorzaken. Bij een gebrek aan glutathion worden ook de mitochondriën (de energiecentrales van de cel) in de lever beschadigd, zodat deze niet meer voldoende energie kunnen aanmaken en de cellen uiteindelijk afsterven.

Mogelijke bijwerkingen van paracetamol zijn onder andere:

• Misselijkheid
• Overgeven
• Vermoeidheid
• Slapeloosheid
• Hoofdpijn
• Overgevoeligheid
• Allergische reacties: huiduitslag, rode huid, gezwollen keel etc.
• Benauwdheid
• Angst
• Leverschade
• Nierschade
• Ontsteking van de alvleesklier
• Bloeddrukdaling of -stijging
• Verhoogd risico op astma bij kinderen van wie de moeder paracetamol nam tijdens de zwangerschap.

Symptomen van levertoxiciteit

Binnen enkele uren na een paracetamoloverdosis word je meestal misselijk en moet je overgeven. De rechterbovenkant van je buik kan pijnlijk aanvoelen. Tekenen van leverfalen – geelzucht, verminderd bewustzijn en bloedingen – kunnen binnen de 24 uur optreden, maar kunnen ook pas na twee of drie dagen verschijnen. Heel hoge doses kunnen sterke verzuring van het bloed en coma veroorzaken. De diagnose van een paracetamoloverdosis kan bevestigd worden door verhoogde bloedwaarden van de leverenzymen. Deze enzymen komen in het bloed terecht wanneer de lever beschadigd wordt.

Ook een verhoogde concentratie van bilirubine in het bloed kan wijzen op leverschade. Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine. Het wordt door een gezonde lever uit het bloed verwijderd.

Een vertraagde bloedstolling  kan ook een indicatie zijn. Stollingsfactoren worden in de lever aangemaakt, maar wanneer de lever beschadigd is, worden er niet genoeg aangemaakt en duurt het langer voor het bloed stolt. Wanneer deze abnormale waarden al in het bloed worden waargenomen op het moment dat de behandeling van een paracetamoloverdosis gestart wordt, is volledig herstel moeilijker.

Daarnaast heeft paracetamol  interactie met andere medicijnen, waaronder antivirale middelen, antibiotica, middelen tegen jicht en medicijnen tegen epilepsie. Dit betekent niet dat je geen paracetamol mag gebruiken. Het kan helpen bij hevige pijn of koorts. Maar het is belangrijk om je bewust te zijn van de mogelijke bijwerkingen en om het niet zomaar te slikken, omdat het bijvoorbeeld even niet uitkomt dat je je niet lekker voelt.

Wil je meer weten?

Gebruik jij regelmatig paracetamols en ben je benieuwd naar je ontgiftingscapaciteit van je lever? Maak dan een DNA-leverpaspoort aan. Door middel van speeksel wordt er gekeken naar de werking van je CYP-enzymen en weet jij hoe goed je bijvoorbeeld paracetamol kan ontgiften. Meer weten? Maak dan een afspraak voor een vrijblijvende kennismakingsgesprek.

 

Hoe je lever en stress je darmen saboteren

1 augustus 2023

Het COMT-gen speelt een essentiële rol bij het verwerken van catecholen (verbindingen in zwarte en groene thee, koffie, chocolade en een aantal kruiden zoals pepermunt, peterselie en tijm), oestrogenen en belangrijke neurotransmitters zoals dopamine, noradrenaline en adrenaline.

Deze neurotransmitters zijn verantwoordelijk voor het verwerken van gedachten en emoties in ons brein, wat directe gevolgen heeft voor onze reactie op stressvolle situaties.

Stress is niet alleen onze reactie op uitdagende omstandigheden, het omvat ook de fysieke reactie van ons lichaam op stressfactoren. Deze reactie wordt mede bepaald door genen, met het COMT-gen als belangrijke speler. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat een cluster van genen rond het COMT-gen aanzienlijke invloed heeft op hoe we stress ervaren en verwerken.

Invloed uitoefenen op het COMT-gen

Gelukkig kunnen we invloed uitoefenen op het COMT-gen door specifieke aanpassingen in onze voeding, levensstijl en het gebruik van supplementen. Op deze manier kunnen we indirect de balans van hormonen beïnvloeden, waardoor we onze “stressbestendigheid” kunnen opbouwen.

Het is interessant om te weten dat je DNA-variant van het COMT-gen (Met/Met, Val/Val en Val/Met) vastgesteld kan worden via DNA-onderzoek. Afhankelijk van deze variant kun je technieken leren om stressvolle situaties persoonlijk effectief aan te pakken. Jouw DNA bevat als het ware een unieke handleiding voor jouw omgang met stress.

De verschillende varianten van het COMT-gen kunnen verklaringen bieden voor veelvoorkomende stressgerelateerde klachten. Bij een te actief COMT-gen worden neurotransmitters te snel afgebroken, waardoor geluksgevoelens maar kort aanhouden. Ook hormonen die energie geven, worden te snel afgebroken, wat kan leiden tot vermoeidheid en lusteloosheid. Een traag werkend COMT-gen zorgt juist voor het lang aanhouden van bepaalde hormonen, wat moeite kan veroorzaken om in slaap te komen of diep te ontspannen, resulterend in een opgejaagd gevoel.

Onderzoekers hebben diverse aandoeningen in verband gebracht met een te traag of te snel werkend COMT-gen.

Langzaam werkende COMT-gen:

• Aan stress gerelateerde hoge bloeddruk
• Paniekstoornis
• Angststoornis
• ADD met hyperactiviteit
• Bipolaire stoornis, met name manie
• PMS
• Baarmoederkanker
• Borstkanker
• Zwangerschapsvergiftiging
• Fibromyalgie
• Ziekte van Parkinson
• Vleesbomen
• Cardiomyopathie als gevolg van stress
• Hartinfarct

(te) Snel werkende COMT:

• ADHD; aandachtsverlies, multitasken, onvermogen om te focussen
• Depressie
• Leerstoornis
• Verslavingsstoornissen (alcohol, drugs, winkelen, etc.)

Het COMT-gen biedt ons een waardevol handvat voor het begrijpen van onze stressbestendigheid.

Een actief COMT-gen kan leiden tot vermoeidheid en lusteloosheid als reactie op stress, terwijl een minder actief COMT-gen kan zorgen voor slecht slapen en moeilijk ontspannen.

Het goede nieuws is dat we de expressie (activiteit) van het COMT-gen kunnen beïnvloeden door gedragsaanpassingen, het wel/niet gebruiken van bepaalde voedingsstoffen en supplementen.

Bij klachten gerelateerd aan het COMT-gen wordt een unieke aanpak gehanteerd. Met behulp van DNA-onderzoek wordt jouw genetische aanleg voor stress geanalyseerd, terwijl aanvullende diagnostiek naar disbalansen in systemen en organen kijkt. Ook de hormonale spiegels en neurotransmitters worden onderzocht om hun onderlinge verhouding te begrijpen.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Vraag dan een vrijblijvend telefonisch kennismakingsgesprek aan, zodat we kunnen kijken of mijn werkwijze goed aansluit bij wat je zoekt en nodig hebt voor je herstel.

Lees hier meer over de voordelen van een DNA leverpaspoort